De Jumbo Jet onder de horloges: de Big Pilot van IWC

De Big Pilot van de Zwitserse manufactuur IWC doet zijn naam eer aan. Hij werd speciaal voor piloten ontwikkeld en heeft een imposante doorsnede. IWC introduceerde deze functionele klassieker in 1940. De Big Pilot heeft inmiddels een cultstatus.

Hoogtepunten van het Big Pilot-horloge
            Beroemd pilotenhorloge
Behuizing met doorsnedes van 46 tot 55 mm
Goede afleesbaarheid door grote wijzerplaat en hoog contrast
Beschermd tegen magneetvelden
Speciale edities met verzamelwaarde

Wijzerplaat met cockpit-design

De International Watch Company, beter bekend als IWC, produceert sinds 1936 horloges die speciaal gericht zijn op de eisen van de luchtvaart. De onderneming presenteerde in 1940 de Big Pilot's Watch 52 T.S.C. met een behuizing met een diameter van 55 mm en een gewicht van 183 gram. Dit horloge heeft het referentienummer 431 en tot op heden is dit het meest volumineuze horloge dat ooit de productiehallen in Schaffhausen verlaten heeft. De doorsnede van de behuizing was voor een polshorloge ver boven het gemiddelde. Het is een kenmerk dat gerelateerd is aan de constructie, want de aandrijving was een manufactuurkaliber dat oorspronkelijk bedoeld was voor zakhorloges. De gangnauwkeurigheid garandeerde de chronometernorm. De centrale seconde kon stoppen, zodat piloten en navigators hun horloges met behulp van een tijdsignaal op de seconde nauwkeurig gelijk konden zetten.

De enorme IWC voldeed destijds aan de technische eisen voor een pilotenhorloge. De wijzerplaat was net zo vormgegeven als de ronde meetinstrumenten in de cockpit van een propellervliegtuig. Bijvoorbeeld zoals van een Junkers Ju 52. Goede afleesbaarheid, ook bij slechte lichtinval, was daarbij het belangrijkste. De enorme afmetingen van het horloge zorgden ervoor dat de drager in een oogopslag wist hoe laat het was. Het design was ook gericht op dit doel: een zwarte wijzerplaat contrasteerde met de witte streepindexen, Arabische cijfers en zwaardvormige wijzers. Een driehoek markeerde de 12-uurpositie. Een fluorescerende stof zorgde ervoor dat het grote pilotenhorloge ook in het donker zijn werk deed. De Duitse luchtmacht gebruikte deze IWC tijdens de Tweede Wereldoorlog. Door de Zwitserse neutraliteit en koopmansgeest van de fabrikant verkocht IWC later echter ook aan de Britten: de Mark XI uit 1948, een ander pilotenhorloge, werd aan de Royal Air Force geleverd en was 30 jaar lang onderdeel van de uitrusting van de Britse luchtstrijdkrachten.

De Big Pilot's Watch

De Big Pilot 52 T.S.C. uit 1940 heeft meerdere malen een comeback gemaakt. Voor het eerst in 2002 met de Big Pilot's Watch, die nog steeds tot het portfolio behoort. De originele, niet bepaald alledaagse doorsnede van de behuizing van 55 mm is bij het recentere model iets gekrompen. Het gaat hier om een nog steeds aanzienlijke 46 mm, met een hoogte van 16 mm. De fabrikant heeft de oorspronkelijk overwegend lege wijzerplaat uitgebreid met een gangreserveaanduiding op 3 uur. De gangreserve van het horloge bedraagt 7 dagen. Dit is opmerkelijk, omdat veel andere polshorloges met een mechanische aandrijving het niet langer dan 2 dagen volhouden. Het automatische uurwerk heeft een Pellaton-opwinding, vernoemd naar de geestelijke vader van de uitvinding, Albert Pellaton. Hij was jarenlang technisch directeur van IWC. Het gepatenteerde ratelmechanisme zorgt voor een tweezijdige opwinding en maakt, samen met een lange opwindveer, de gangreserve van een week mogelijk.

De Big Pilot's Watch heeft bovendien een datumweergave op 6 uur. Ook dat had het model uit 1940 niet. De opvallend grote uivormige kroon is geschroefd. Het horloge is waterdicht tot een druk van 6 bar. Dat staat gelijk aan een waterdiepte van 60 meter.

De oorsprong van het horloge is zichtbaar in het design: een zwarte wijzerplaat, witte zwaardvormige wijzers, duidelijke witte streepindexen en Arabische cijfers. Ook de driehoek op 12 uur is behouden. De Big Pilot heeft dus een overduidelijke retro-look.

Het manufactuurkaliber 51111 wordt beschermd door een mantel van zacht ijzer, om ervoor te zorgen dat magnetisme geen gangafwijkingen veroorzaakt. Deze bescherming was noodzakelijk, omdat elektriciteit die nodig was voor de brandstofinjectie van het vliegtuig sterke magnetische velden veroorzaakte. De bodem van de edelstalen behuizing is versierd met een vliegtuigmotief: bij de horloges met het referentienummer IW500912 laat de gravure het beroemde passagiers- en transportvliegtuig JU 52 zien.

Big Pilot's Heritage Watch

Het portfolio van IWC bevat sinds 2016 nog twee andere Big Pilot-horloges die schatplichtig zijn aan het grote pilotenhorloge uit 1940. Het gaat hier om de Big Pilot's Heritage Watch met een diameter van 48 of van 55 mm. Beide horloges hebben een behuizing van titanium en wegen respectievelijk slechts 120 en 150 gram. Ze zien er, afgezien van de verschillende grootte, overwegend hetzelfde uit. De wijzers en indexen op de zwarte wijzerplaat zijn er van oud-wit tot crèmekleurig. Samen met de gestikte bruine kalfsleren horlogeband zien beide horloges er iets ouderwetser uit dan de Big Pilot met een doorsnede van 46 mm. Een belangrijker verschil is de aandrijving. Terwijl de Big Pilot uit 2002 zichzelf automatisch opwindt door de armbewegingen van de drager, moeten de beide grotere horloges worden opgedraaid met de kroon.

In de Big Pilot's Heritage Watch 48 tikt een manufactuurkaliber van het type 59215 met een gangreserve van 8 dagen. De gangreserveaanduiding bevindt zich op de achterkant en is door een ronde uitsnede in de titanium achterkant zichtbaar. Aan de voorkant heeft het horloge behalve de centrale uur- en minutenwijzer een kleine seconde op 6 uur, waarin een datumvenster is geïntegreerd. De randen van de zwaardvormige wijzers zijn geblauwd.

De Big Pilot's Heritage Watch 55 heeft exact dezelfde doorsnede als zijn historische voorbeeld: 55 mm. Het manufactuurkaliber 98300 drijft het horloge aan. Dit kaliber heeft, net zoals het origineel, geen datumweergave en gangreserveaanduiding. In tegenstelling tot het horloge uit de jaren 40 is er geen centrale seconde, maar een kleine seconde op 6 uur.

Aankooptips voor de IWC Big Pilot

Zoekt u een horloge dat indruk maakt door pure grootte, dat qua design gereduceerd is tot de noodzakelijke functies en een retro-look heeft? Dan is de Big Pilot wat u zoekt.

Bij een verkiezing over het best afleesbare polshorloge zou de Big Pilot een toppositie behalen: een doorsnede van minimaal 45 mm, maximaal contrasterende zwart-wit kleuren en een zeer overzichtelijke wijzerplaat. Bij een overhemd, stropdas en net pak is dit horloge een opvallend accessoire. Hij verdwijnt ook niet onder de manchet. Daardoor is het een compromisloze tegenhanger van een discrete, klassieke dress watch.

Als dit geldt voor de 'normale' Big Pilot, dan zeker voor de Heritage-modellen met de nog grotere diameters van 48 of 55 mm. IWC produceert deze horloges in gelimiteerde series. De versie van 48 mm (referentienummer 5103) heeft een oplage van 1000 exemplaren en van de variant van 55 mm (referentienummer 5104) zijn er slechts 100 stuks. Voor de kleine Heritage-uitvoering moet u rond de 13 000 euro gereedhouden. Het veel zeldzamere horloge van 55 mm kostte bij de introductie 15 000 euro. Door de geringe oplage is een aanzienlijke waardestijging te verwachten. De andere speciale varianten gaan over de toonbank voor vijfcijferige bedragen. Het gaat hier om versies met behuizingen van 18-karaats roségoud of platina. Bij een paar uitvoeringen heeft IWC ook het minimalisme van de Big Pilot aan de kant geschoven en kalibers met complicaties, zoals een eeuwigdurende kalender, ingebouwd. Deze versies kosten tussen de 20 000 en 30 000 euro.

De Big Pilot van edelstaal heeft geen gelimiteerde oplage en is duidelijk voordeliger te krijgen. Hij kost ongedragen ongeveer 10 000 euro.

Kaliber vernoemd naar IWC-oprichter

Het kaliber voor zakhorloges, waarvan IWC de eerste Big Pilot's Watch voorzag, heeft ook de bijnaam Jones-kaliber. Het kaliber is vernoemd naar de oprichter van de International Watch Company, Florentine Ariosto Jones (1841–1916). De Amerikaan uit Boston stichtte het bedrijf in 1868 in Zwitserland, maar had door de hoge invoerheffingen geen succes met de export van de horloges uit Schaffhausen naar zijn thuisland. IWC wisselde na zijn aftreden meermaals van eigenaar en behoort tegenwoordig tot Richemont. Bekende merken als Panerai en Cartier maken ook deel uit van dit luxeconcern.

IWC Big Pilot