Is het een horloge of moderne kunst? Eén ding is zeker: de resultaten van het Zwitserse merk MB&F maken deel uit van de extravagantste in de branche. Vele van deze futuristische tijdmeters uit goud en platina zouden kunnen doorgaan voor sculpturen.
De naam MB&F staat voor Maximilian Büsser & Friends. Büsser richtte de firma op in 2005 en zorgde in relatief korte tijd voor veel sensatie. MB&F geldt als gedurfd laboratorium dat met zijn concepten indruist tegen de gevestigde horlogewereld – weliswaar met grondstoffen zoals goud en platina. Bovendien beperkt de firma zich niet tot polshorloges. MB&F zorgt voor het voortbestaan van de schoorsteenklok, zij het in een andere stijl die ergens tussen steampunk en sciencefiction ligt.
De creaties van MB&F zijn naar eigen zeggen geen horloges, maar machines. Ze worden opgedeeld in de Horological Machines en de Legacy Machines, aangevuld door de collectie Performance Art die enkele wonderbaarlijke exemplaren bevat.
Vier veertrommels en een tourbillon
De modelreeks Horological Machines bestaat uit ongeveer tien polshorloges. De eerste in de reeks was de HM1 met een wit- of roodgouden kast in de vorm van een liggende acht. Het horloge meet 41x64x14 mm: plaats genoeg dus om 376 delen in onder te brengen. En bovendien is het 's werelds eerste polshorloge met vier veertrommels dat de energie uit twee bronnen gelijktijdig doorgeeft aan de ankergang. Centraal gepositioneerd vinden we een tourbillon die ervoor zorgt dat de negatieve invloed van de zwaartekracht op de nauwkeurigheid verkleint. De uren en minuten worden op aparte wijzerplaten afgebeeld en ook de gangreserve van zeven dagen heeft een eigen wijzer.
Voor de HM4 haalde Büsser zijn inspiratie bij de cockpit van een vliegtuig. Als kind was hij verzot op het bouwen van modelvliegtuigjes en in de vorm van een driedimensionale HM4 laat hij zijn dromen heropleven. Het horloge bestaat uit twee naast elkaar geplaatste trechtervormige instrumenten. Het rechtse duidt met twee grote wijzers de tijd aan en het linkse de gangreserve. Daartussen bevindt zich de "aandrijvingseenheid": een automatisch kaliber met een gangreserve van 72 uur. Het horloge (54x52x24 mm) is verkrijgbaar in titanium en roodgoud.
Zonder wijzers achter het stuur
De HM5 met bijnaam On the Road Again laat wijzers helemaal achterwege. Op een kleine display geven springende cijfers de tijd weer. Tijdens het autorijden kan men de tijd aflezen zonder het stuur los te laten. De spievormige behuizing zou de fans van de futuristische sportwagen uit de jaren '60 en '70 wel eens bekend kunnen voorkomen. Vooral de Alfa Romeo Carabo uit 1968 die nooit in serie geproduceerd werd, verrijst hier in de vorm van de HM5. Bovendien is dit horloge een eerbetoon aan de Amida Digitrend, een horloge uit 1976 met een gelijkaardige display. Binnenin de Horological Machine N° 5 zit een automatisch kaliber met een gangreserve van 42 uur.
100 jaar terug in de tijd
De Legacy Machines berusten op een hersenspinsel van Maximilian Büsser: hoe zouden de horloges van MB&F er hebben uitgezien als het merk 100 jaar eerder opgericht was, aan het begin van de geschiedenis van het polshorloge? Star Wars en straaljagers konden nog niet als bron van inspiratie dienen. In plaats daarvan zou hij zijn mosterd bij de Eiffeltoren of de toekomstromans van Jules Verne hebben gehaald. De LM1 is het eerste resultaat van Büssers hypothese. Belangrijke delen van het uurwerk zijn naar boven verplaatst om het mechanisme in actie te kunnen zien. Links en rechts van de verheven balans bevindt zich een wijzerplaat met Romeinse cijfers waardoor het horloge over twee tijdzones beschikt.
Een ander model in deze reeks is de Legacy Machine Perpetual. Dit horloge is uitgerust met het volledig nieuw ontwikkelde kaliber 581 met eeuwigdurende kalender, maar dan zonder overspringende datum of klemmende tandwielen – vroeger vaak nevenwerkingen van deze complicatie. Als geskeletonneerd horloge biedt de LM Perpetual een ongehinderde blik op zijn uitgekiende kaliber dat met 18 000 halve omwentelingen per uur (2,5 Hz) relatief langzaam tikt. Het heeft een diameter van 44 mm, een hoogte van 17,5 mm en wordt aangeboden in roodgoud of platina.
Robots en spinnen met kaliberlijfjes
In de collectie Performance Art heeft MB&F een reeks van uitzonderlijke horloges ondergebracht. Een hiervan is Sherman, de vriendelijke robot die op rupsbanden rolt om met zijn horlogetorso en twee geblauwde wijzers de tijd mee te delen. Sherman is 14,3 cm groot en bestaat uit 200 onderdelen die een coating van palladium of goud hebben. Ook het lichaam van de Arachnophobia is een klok. Het kaliber rust op acht poten en wordt opgewonden door middel van een sleutel. Met gestrekte benen is de Arachnophobia 20 cm hoog en in de versie met geelgouden coating weegt het bijna twee kilogram. De Starfleet Machine lijkt wel een ruimteschip. Het horloge is 21 cm hoog en heeft een diameter van 29 cm. Ook hier is een sleutel nodig om het uurwerk op te winden. De Starfleet Machine is afkomstig van de hand van L'Epée 1839, de laatste Zwitserse fabrikant van hoogwaardige kalibers voor staande en hangklokken. Ook bij de robot Sherman heeft L'Epée ervoor gezorgd dat de wijzers correct en betrouwbaar tikken. Het kaliber van de Starfleet Machine zit in het midden van het horloge en gaat maar liefst zes weken mee. Boven het kaliber bevindt zich een zwarte koepel waarop de tijd af te lezen is. Het metalen gestel van de Starfleet Machine bestaat uit edelstaal en is te verkrijgen met een zwarte ruthenium-coating.
Om ideeën werkelijkheid te laten worden, werkt de firma samen met bekende kunstenaars zoals de Nederlandse Jennifer Townley, die sinds 2008 bekendheid verwierf met haar mechanische sculpturen. Wie een analoge platenspeler in zijn loft zet om te genieten van de beweging en de uitgekiende mechanica, heeft misschien ook wel interesse voor de horloges van de reeks Performance Art. De prijzen van MB&F tellen minstens vier nullen.
Carrière bij Jaeger-LeCoultre en Harry Winston
Oprichter Maximilian Büsser (1967, Milaan) richtte zijn firma op in juli 2005. Op dit tijdstip had hij reeds een succesvolle carrière in de horlogewereld achter de rug. In 1991 sloot hij zijn master in de microtechnologie af aan de Technische Universiteit van Lausanne en begon hij zijn loopbaan bij
Jaeger-LeCoultre. Gedurende zeven jaar werkte hij daar als verantwoordelijke voor de productontwikkeling, verkoop en marketing in Europa. Daarna stapte hij over naar het juweliersconcern
Harry Winston en leidde vanuit Genève de afdeling voor zeldzame horloges. Hij zorgde ervoor dat de omzet met 900% steeg. Op zijn zoektocht naar nieuwe uitdagingen sloeg hij in 2005 de handen in elkaar met zakenpartner Serge Kriknoff. Hun eerste product, de Horological Machine N°1, brachten ze uit in 2007.
Met hun horloges en sculpturen heeft de firma MB&F de markt voor luxehorloges serieus door elkaar geschud. Het merk spreekt vooral mensen aan die het moderne en ongewone liefhebben en horloges niet puur pragmatisch zien, maar een blikvanger willen. Met een gelijkaardig concept oogst ook
Hublot succes. Niet alleen de spectaculaire optiek maakt de producten van MB&F aantrekkelijk. Fans van techniek komen eveneens aan hun trekken door de kalibers van het hoogste niveau.
