GMT horloges

• Rolex: GMT-Master, GMT-Master II & Explorer II
• Breitling: Navitimer GMT en Navitimer World
• Omega Seamaster: Planet Ocean 600 M Co-Axial GMT
• Panerai: Luminor GMT
• Jaeger-LeCoultre: Master Compressor Diving GMT

GMT is een gangbare afkorting, die u terugvindt in de modelnaam van veel horloges. De GMT-Master II van Rolex is een van de bekendste vertegenwoordigers van dit type horloge. Op de markt voor vintage-horloges is het voorgangermodel GMT-Master ook goed vertegenwoordigd. Rolex bracht het eerste model van deze reeks in 1955 op de markt. De doelgroep van het horloge waren piloten: de luchtvaartmaatschappij Pan Am had een offerte voor een dergelijk horloge aangevraagd bij verschillende fabrikanten en Rolex sleepte de opdracht binnen. De GMT-Master werd de officiële chronometer van de Pan American World Airways.

Die GMT-Master-serie heeft naast de gebruikelijke seconde- minuten-, en uurwijzer nog een extra uurwijzer, die binnen 24 uur een keer om de eigen as draait. Sinds de introductie van het model GMT-Master II in 1983 kan de tweede wijzer onafhankelijk met de kroon worden versteld. Zo kunt u eenvoudig een tweede tijdzone kiezen. De tijd die de wijzer weergeeft, leest u niet af met de uurindexen van de wijzerplaat, maar met de 24-uursschaal van de lunette. De extra wijzer geeft op de lunette aan hoe laat het in de andere tijdzone is.

De Rolex GMT-Master-modellen horen thuis in uw verzameling als u zich interesseert voor een horloge met een tweede tijdzone. Het is het bekendste herenhorloge van dit type.

Een ongedragen GMT-Master II van edelstaal kost rond de 7000 euro. Binnenin tikt het automatische manufactuurkaliber 3186. De prijs van een exemplaar in zeer goede staat ligt rond de 6000 euro. De versies met een gouden behuizing en diamanten gaan voor de hoogste prijzen over de toonbank. U dient rekening te houden met een prijs rond de 80 000 euro. Voor een verzamelobject uit het vintage-segment betaalt u af en toe een vergelijkbaar bedrag. Een goed voorbeeld is een GMT-Master uit de periode tussen 1955 en 1959 met het referentienummer 6542. Afhankelijk van de staat worden zulke rariteiten zelfs voor meer dan 100 000 euro aangeboden. De Explorer II is een voordeliger alternatief van Rolex. Er worden talrijke exemplaren in goede staat aangeboden voor ongeveer 5500 euro.

Het verhaal achter de Breitling Navitimer is vergelijkbaar met dat van de GMT-Master van Rolex: het is een pilotenhorloge dat uit de jaren 50 stamt. Het belangrijkste kenmerk is een ronde rekenliniaal. De GMT-versie van de Navitimer kost ongedragen rond de 7000 euro, terwijl u een Navitimer World in dezelfde staat al voor 4500 euro in uw bezit heeft. Er is zijn geen wezenlijke verschillen qua functionaliteit. Als u de voorkeur geeft aan een zichtbodem en een kast met een doorsnede van 48 in plaats van 46 mm, is de Navitimer GMT de beste keuze. De stalen bodem van de Navitimer World heeft een gravure van wereldsteden en bijbehorende tijdzones. Dat is niet alleen een versiering, maar ook een nuttige functie: u heeft alle belangrijke informatie over de tijdzones letterlijk bij de hand.

Een ongedragen Omega Seamaster Planet Ocean koopt u voor rond de 5000 euro. Als waterdichtheid van doorslaggevend belang is, voldoet dit duikhorloge sowieso aan uw eisen. De Planet Ocean is tot 600 m (60 bar) waterdicht. Met de tot 150 m (15 bar) waterdichte Seamaster Aqua Terra is duiken niet aan te raden, maar zwemmen en waterskiën vormen geen enkel probleem. Het horloge is bovendien eleganter vormgegeven dan de Planet Ocean.

De Master Compressor Diving GMT van Jaeger-LeCoultre (referentienummer Q187T770) is een Zwitsers GMT-duikhorloge, dat ongeveer 6000 euro kost. Door de behuizing van titanium is het horloge zeer licht. De tijdmeter heeft een indrukwekkende waterdichtheid van 1000 m (100 bar).

De Luminor GMT van het Italiaanse merk Panerai behoort ook tot de belangrijke duikhorloges met een tweede tijdzone. Dit horloge kost ongedragen ongeveer 6500 euro.

De 24-uursschaal op de lunette van een GMT-horloge laat er geen twijfel over bestaan of het duizenden kilometers verderop 4.00 uur 's ochtends of 16.00 uur 's middags is. Rolex maakt ter verduidelijking de lunettes van veel modellen van de GMT-Master tweekleurig. De bekendste variant is de uitvoering met de bijnaam Pepsi. De dag, van 06.00 tot 18.00 uur, is roodgekleurd en de avond en nacht, van 18.00 uur tot 06.00 uur, zijn blauwgekleurd. De lunette van de GMT-Master is tweezijdig draaibaar. Op dit punt verschilt de tijdmeter van de Rolex Explorer II. Dit horloge heeft ook een centrale 24-uurswijzer en een corresponderende tijdschaal, maar de lunette is niet draaibaar.

De lunette van de GMT-Master resp. GMT-Master II heeft in de afgelopen decennia een aantal veranderingen ondergaan qua materiaal. De lunette van de nieuwste versie is gemaakt Rolex Cerachrom, keramiek uit de eigen manufactuur. Het voordeel van keramiek is dat het zeer krasbestendig is. Het aluminium dat voorheen werd gebruikt, is in dat opzicht veel kwetsbaarder. De oudere GMT-Master had een lunette met een inlay van bakeliet, dat in de jaren 50 ook voor telefoons, radio's, en lichtschakelaars werd gebruikt. De GMT-Master met een bakelieten lunette is tegenwoordig zeer gewild en een prijzig verzamelobject.

Breitling heeft twee tijdmeters in de pilotenhorloge-collectie met een extra 24-uurswijzer: de Navitimer World en de Navitimer GMT. Beide horloges hebben een 24-uursschaal. Die bevindt zich op de wijzerplaat en niet op de lunette. De Navitimer GMT heeft een horlogekast met een diameter van 48 mm en is daarmee 2 mm groter dan de Navitimer World. Daarnaast heeft de GMT-versie een manufactuurkaliber (Breitling B04) en een zichtbodem. De Navitimer World heeft een stalen achterkant met een gravure van belangrijke stedennamen en de bijbehorende tijdzones.

Een aantal fabrikanten rusten duikhorloges uit met een tweede tijdzone. Een voorbeeld is de Master Compressor Diving GMT van Jaeger-LeCoultre. Op 9 uur bevindt zich een hulpwijzerplaat met een 24-uursindeling en een extra wijzer.

Omega biedt de optie voor een extra 24-uurswijzer aan voor de Seamaster Planet Ocean, de Seamaster Diver 300 M en de Seamaster Aqua Terra.

De drie hoofdletters GMT staan voor Greenwich Mean Time. Hier wordt de in 1884 ingevoerde wereldtijd mee bedoeld, die overal ter wereld hetzelfde is. Deze tijd is niet afhankelijk van de plaatselijke tijd of van de omschakeling tussen zomer- en wintertijd. Officieel heet GMT sinds 1972 Coordinated Universal Time (UTC) en wordt de tijd met een atoomklok bepaald. GMT-horloges hebben veel overeenkomsten met andere horloges met meerdere tijdzones.

Er zijn onder andere overlappingen met dual time-horloges, waarvan veel modellen in principe niets anders zijn dan een GMT-horloge. Een goed voorbeeld is de IWC Ingenieur Dual Time, die met zijn centrale 24-uurswijzer ook als GMT-horloge verkocht zou kunnen worden. Wereldtijd-horloges zijn eveneens nauw verwant aan de GMT- en dual time-horloges. In strikte zin gaat het om een horloge als de World Time van Patek Philippe. Die laat 24 tijdzones tegelijkertijd zien. Als er veel verschillende namen van steden op de wijzerplaat staan, heeft u waarschijnlijk een wereldtijd-horloge in handen. In ruime zin behoort een horloges als de Breitling Navitimer World ook tot de wereldtijd-horloges.

In retrospectief is het belangrijk te vermelden dat de benaming GMT-horloge niet geheel correct is. U hoeft de tweede uurwijzer niet op Greenwich Mean Time te laten staan, u kunt hem ook instellen op een andere tweede tijdzone naar keuze.