Zenith El Primero

De El Primero (Spaans voor 'de eerste') is onlosmakelijk verbonden met de Zwitserse horlogemanufactuur Zenith. Het gaf de onderneming met de ster als logo een plek in de annalen van de horlogemakerij werd zo het paradepaardje van de fabrikant. De Zenith El Primero kwam in 1969 op de markt en was het eerste automatische chronograafkaliber ter wereld . Dankzij de ongebruikelijk hoge balansfrequentie van 36 000 halve omwentelingen per uur, overeenkomstig met 5 Hz, kunt u met dit uurwerk de tijd op een tiende van een seconde stoppen. Dit is tot op heden een zeldzaamheid bij mechanische chronografen.

Ondanks de hoge frequentie bedraagt de gangreserve 50 uur. Ter vergelijking: de Valjoux 7750 van ETA heeft een gangreserve van ca. 44 uur. Dit uurwerk is het meest gebruikte automatische chronograafkaliber ter wereld. Zenith staat bekend als een expert op het gebied van tijdmeting. Tot het repertoire van Zwitserse manufactuur behoren ook extreem nauwkeurige flyback- en dubbelchronografen.

De huidige topmodellen met het Zenith El Primero-kaliber hebben een geskeletteerd uurwerk en een tourbillon. Ze bestaan uit keramiek of roségoud. Als u geen liefhebber bent van geskeletteerde horloges, kunt u ook kiezen voor de El Primero Tourbillon. Dit model bestaat uit edelstaal, titanium of 18-karaats roségoud. De Defy El Primero 21 is echt iets voor u als u fan bent van hightech-horloges. Dit in 2017 gepresenteerde horloge had een wereldprimeur: het heeft twee ankergangen, een voor de tijdsaanduiding en een voor de stopwatchfunctie met een frequentie van 50 Hz. Dat is het tienvoudige van de balansfrequentie van het normale El Primero-uurwerk. Deze enorm snelle oscillatie maakt tijdmeting op een honderdste van een seconde mogelijk, een topprestatie voor een mechanisch horloge.

Zenith-chronografen met het El Primero-kaliber zijn er tweedehands voor relatief voordelige prijzen. Zeer goed of goed onderhouden exemplaren uit de jaren 90 zijn er vanaf 1500 euro. Voor gouden horloges uit dat decennium betaalt u niet veel meer, ze kosten tussen de 1700 en de 2000 euro. Als u op zoek bent naar een polshorloge met een automatisch manufactuurkaliber en een chronograaffunctie, is een Zenith El Primero het perfecte horloge voor u. Vooral de modellen uit de jaren 90 zijn voordelig.

De prijzen van varianten uit de jaren 80 beginnen bij ca. 2300 euro. Ze kunnen oplopen tot meer dan 6000 euro als de kast uit 18-karaats goud bestaat en binnenin het kaliber 3019PHF tikt. Dit uurwerk beschikt over een maanfaseweergave en een volledige kalender. Dat houdt in dat de kalender de datum, de dag en de maand aangeeft. U dient de functie wel met de hand te corrigeren bij maanden met minder dan 31 dagen. Deze tijdmeter is ook bekend onder de benaming El Primero 410. Zonder de kalenderfunctie kost een gedragen vintage-horloge uit de jaren 80 tussen de 3200 en de 3800 euro.

Voor verzamelaars zijn vooral de exemplaren uit het jaar van marktintroductie interessant. Een edelstalen Zenith El Primero uit 1969 koopt u in goede staat vanaf 5000 euro. Als de tijdmeter in zeer goede staat verkeert, betaalt u bijna 6000 euro. Voor een uitvoering van goud bent u 8500 euro kwijt. In vergelijking met andere vintage-chronografen is dit Zenith-horloge voordelig. Een Heuer Monaco uit hetzelfde bouwjaar kost minimaal 13 500 euro. Binnenin deze chronograaf tikt het kaliber 11, een automatisch uurwerk met stopwatchfunctie. Als u kiest voor een horloge zonder automatische opwinding, komt u bij de Rolex Daytona uit. Desondanks kost een edelstalen uitvoering uit de jaren 60 vaak meer dan 50 000 euro. U merkt dat een gedragen Zenith El Primero een zeer goede prijs-kwaliteitverhouding heeft.

Een nieuw horloge met het El Primero-kaliber koopt u voor minder dan 4000 euro. De Chronomaster El Primero 38.00 met een diameter van 38 mm lijkt het meest op het originele model uit 1969. De prijs van een ongedragen edelstalen variant met het referentienummer 03.2150.400/69.C713 begint bij ongeveer 4800 euro. Met een kast van 18-karaats roségoud kost het retro-horloge rond de 10 000 euro. Een El Primero Open van edelstaal met een gedeeltelijk geskeletteerde wijzerplaat kost ca. 6500 euro. Door de opengewerkte wijzerplaat kunt u de ankergang en het regelorgaan zien. Als u het volledige uurwerk aan de voor- en achterkant wilt zien, is de Full Open-variant precies wat u zoekt. De edelstalen variant van dit geskeletteerde horloge koopt u voor ongeveer 7200 euro. De El Primero Grande Date met een grote datumaanduiding bevindt zich in hetzelfde prijssegment.

Het topmodel met de Zenith El Primero bestaat uit roségoud en heeft een tourbillon. Die compenseert gangafwijkingen veroorzaakt door de zwaartekracht en verhoogt zo de nauwkeurigheid van het polshorloge. Een exemplaar met het referentienummer 18.2280.4035/01.C713 kost nieuw bijna 55 000 euro. Met een titanium behuizing is het polshorloge bijna 10 000 euro voordeliger. De Chronomaster El Primero Tourbillon Skeleton is onder andere verkrijgbaar met een keramische kast. Dit materiaal is licht, hard en krasbestendig. De wijzerplaat en het uurwerk van dit zwarte horloge zijn geskeletteerd. U betaalt minimaal 33 000 euro voor dit model. De variant van roségoud is een stuk duurder, hij kost rond de 48 000 euro.

Een bijzonder model van de manufactuur uit Le Locle is de Chronomaster El Primero Tourbillon GFJ . De letters GFJ staan voor de initialen van de oprichter Georges Favre-Jacot. Zenith bracht dit luxe horloge in 2015 op de markt, ter ere van het 150-jarig bedrijfsjubileum. Binnenin het polshorloge tikt het eerste tourbillon-uurwerk van Zenith. De aandrijving geschiedt via een ketting en een snek. Dit systeem zorgt voor een constante krachtoverbrenging, wat uiterst nauwkeurige gangwaarden garandeert. De El Primero Tourbillon GFJ is er in keramiek of 18-karaats roségoud. Voor een nieuw exemplaar van de roségouden uitvoering betaalt u meer dan 70 000 euro.

Het grootste gedeelte van de chronografen met het Zenith El Primero-uurwerk heeft een sportief-elegant design. Daarom zijn de meeste modellen geschikt als functioneel horloge voor dagelijks gebruik, dat u zowel op kantoor als in uw vrije tijd kunt dragen. Een paar tijdmeters zijn rasechte sporthorloges, zoals de Zenith El Primero Stratos Flyback met draaibare lunette en een flyback-functie. De prijs van een tweedehands exemplaar ligt rond de 4000 euro, nieuw kost hij rond de 5400 euro.

De centrale secondewijzer van de stopwatch van de El Primero Stratos Flyback Striking 10th draait in slechts 10 seconden om de eigen as. Normaal gesproken heeft de secondewijzer 60 seconden nodig om 360 graden te draaien. Door dit bijzondere mechanisme zijn tienden van een seconde eenvoudig af te lezen. Voor een exemplaar met het referentienummer 03.2060.4057/69.C714 dient u minstens 5700 euro te reserveren.

Het model El Primero Rainbow is geliefd onder fans van het merk. De fabrikant ontwikkelde de Rainbow in de jaren 90 op basis van de wensen van het Franse leger. De onderneming bracht het pilotenhorloge in 1997 op de markt. Tot de kenmerken van veel Rainbow-chronografen behoren een meerkleurige 30-minutenteller op 3 uur, een rode secondewijzer voor de stopwatchfunctie en een draaibare lunette met een minutenschaal. De eerste 20 minuten van de schaal zijn roodgekleurd. Met behulp van de telemeterschaal op de rehaut, oftewel de rand van de wijzerplaat, kunt u onder andere bepalen hoe ver onweer bij u vandaan is. Exemplaren uit de jaren 90 koopt u meestal voor minder dan 3000 euro. Actuele versies van de Zenith El Primero Stratos Flyback Rainbow hebben een doorsnede van 45,5 mm en kosten nieuw rond de 6000 euro.

1969 was een bewogen jaar. In de zomer betraden de eerste mensen de maan met een Omega Speedmaster Professional Moonwatch om hun polsen, Richard Nixon werd verkozen tot de 37e president van de Verenigde Staten en het Woodstock-festival schreef muziekgeschiedenis. In de horlogebranche woedde een strijd over wie het eerste automatische chronograafkaliber ter wereld kon ontwikkelen. Het was een nek-aan-nek-race tussen Zenith, Seiko en een samenwerking van Heuer, Breitling, Büren en chronograafspecialist Dubois Dépraz.

Breitling en Heuer begonnen aan het begin van de jaren 60 aan de ontwikkeling van een automatisch chronograafkaliber, omdat er steeds minder vraag was naar opwinduurwerken. De horloges met een automatisch kaliber waren veel populairder. Heuer, Breitling, Dubois Dépraz en Büren besloten de krachten te bundelen en gezamenlijk een automatisch kaliber met een chronograaffunctie te ontwikkelen. Het resultaat was het kaliber 11 met een chronograafmodule en een micro-rotor. Om technische redenen zit de kroon van dit uurwerk aan de linkerkant, terwijl de drukknoppen voor het starten en stoppen van de tijd zich aan de rechterkant bevinden. De samenwerkingspartners presenteerden het kaliber in maart 1969.

Zenith presenteerde de El Primero al in januari van dat jaar. In tegenstelling tot het kaliber 11 is de El Primero een geïntegreerd chronograafkaliber. Dat houdt in dat alle componenten op elkaar zijn afgestemd en het uurwerk puur ontworpen is voor tijdmetingen. Het kaliber 11 heeft daarentegen een chronograafmodule, dat op een basiskaliber is gemonteerd. De Zenith El Primero kwam pas in het najaar van 1969 op de markt. Het Japanse Seiko was de eerste fabrikant die een polshorloge met een automatisch chronograafuurwerk verkocht in de zomer van 1969.