Breitling Navitimer

• Een van de bekendste pilotenhorloges aller tijden
• Uitermate praktische chronograaf met ronde rekenliniaal
• Sinds 2009 met manufactuurkaliber B01 met een gangreserve van 70 uur
• Herkenbaar uit duizenden
• Topmodellen met dubbelchronograaf

De Navitimer is al decennia het succesvolste model van Breitling. Het horloge werd in 1952 geïntroduceerd en staat bekend als een icoon onder de pilotenhorloges. De pakkende naam van de chronograaf is een samenstelling van 'navigatie' en 'timer' en geeft aan welke kerneigenschappen dit horloge heeft. Net zoals een boordcomputer kunt u de lunette met rekenliniaal gebruiken voor wiskundige berekeningen, die belangrijk zijn voor de navigatie. Daarmee gaat de functionaliteit van dit horloge een stuk verder dan alleen het aangeven en het meten van de tijd. Piloten kunnen onder andere de snelheid, het brandstofverbruik en het stijg- en daalratio berekenen. Daarnaast kunnen eenheden worden omgerekend.

Sinds 2009 biedt Breitling de Navitimer met het manufactuurkaliber B01 aan. Het design van de wijzerplaat en de indeling van de hulpwijzerplaten lijkt sterk op de oorspronkelijke look van het polshorloge. Actuele topmodellen hebben een chronograaffunctie met rattrapante, die Breitling in eigen manufactuur heeft ontwikkeld. Voor verzamelaars zijn vooral de limited editions interessant. Het gaat hier onder andere om de Breitling Navitimer 01 Blue Sky Limited Edition met een blauwe wijzerplaat. Dit horloge werd in 2012 ter ere van het 60-jarige jubileum gepresenteerd en heeft een gelimiteerde oplage van 500 exemplaren. Van de Navitimer AOPA uit 2015 produceerde Breitling eveneens 500 stuks. De afkorting AOPA staat voor Aircraft Owners and Pilots Association. Deze organisatie werd in 1939 opgericht en is de grootste vereniging ter wereld voor piloten en vliegtuigbezitters.

Begin 2018 introduceerde Breitling een nieuw vormgegeven Navitimer-collectie, de Navitimer 8 met een lunette zonder rekenliniaal. Door dit nieuwe design maakt deze reeks een wat opgeruimdere en elegantere indruk. Behalve chronografen vindt u ook wereldtijdhorloges en modellen met drie wijzers en een datum- of day date-aanduiding in deze collectie. Het getal 8 in de naam van de serie verwijst naar de in 1938 opgerichte Huit Aviation, een Breitling-onderdeel, dat boordklokken met een gangreserve van 8 uur vervaardigde. 'Huit' is het Franse woord voor 'acht'.

De roots van de Breitling Navitimer gaan terug tot 1942, toen Breitling de Chronomat voorstelde. Destijds had dit polshorloge een rekenliniaal op lunette. De naam Chronomat is samenstelling van 'chronograph' en 'mathematics' (wiskunde). Dit pilotenhorloge werd door de Amerikaanse luchtmacht gebruikt. Sinds de jaren 80 zijn de vier lunetteruiters op 3, 6, 9 en 12 uur het karakteristieke kenmerk van dit model.

In 1952 bracht Breitling de Navitimer uit. Het was overduidelijk wie de doelgroep was: de wijzerplaat werd gesierd door het embleem van de AOPA. De cirkelvormige rekenliniaal maakte fundamentele pilotenwiskunde mogelijk. Als kaliber gebruikte de fabrikant meestal de Venus 178, maar ook de Valjoux 72 werd een tijdlang in de Navitimer geplaatst. Breitling heeft in de loop der jaren nooit aan het basisconcept van de Navitimer gemorreld. De aanduidingen rondom de wijzerplaat kenmerken ook de nieuwere versies.

Tien jaar na zijn presentatie baarde de Navitimer opzien, omdat het de eerste chronograaf was die aan de pols van een astronaut op ruimtemissie ging. Scott Carpenter droeg hem in mei 1962 aan boord van de capsule Aurora 7, waarmee hij driemaal rond de aarde draaide. Extra handig was daarbij de 24-uursring op de wijzerplaat, omdat Carpenter daarmee onderscheid kon maken tussen dag en nacht. Helaas liep de Navitimer bij terugkeer op aarde waterschade op, zodat het horloge teruggestuurd moest worden naar Breitling. Het horloge raakte echter zoek en tot op heden is van dit historische exemplaar geen spoor meer vernomen.

Breitling bracht in de laatste decennia meerdere limited editions van de Navitimer Cosmonaute op de markt. Een daarvan is de versie uit 2012, die ter ere van het 50-jarige jubileum van Carpenters vlucht om de aarde werd gepresenteerd. De Cosmonaute heeft daarom de symbolische oplage van 1962 stuks. Binnenin dit horloge tikt het opwindkaliber 02. Net zoals Carpenters exemplaar heeft ook deze nieuwe oplage een 24-uursschaal. De bodem van de kast heeft rondom een gravure van een omrekentabel van Celsius naar Fahrenheit. In het midden staat onder andere het logo van de Mercury 7-missie. De prijs van deze tijdmeter ligt rond de 6.000 euro.

Het horlogemerk Breitling, dat in 1884 door Léon Breitling werd opgericht, trad al tijdens de Eerste Wereldoorlog op als leverancier van boordklokken en pilotenhorloges. In 1915 presenteerde het bedrijf de eerste chronografen met een drukknop op 2 uur. Een chronograaf met twee drukknoppen verscheen in 1934 op de markt. De extra drukknop beneden de kroon nam het terugzetten van de stopwatchfunctie over. Deze manier van bedienen werd als snel door andere fabrikanten overgenomen en is tegenwoordig de standaard.

Vooral de rekenfunctie, met vele getallen en streepjes op de wijzerplaat, geeft de Navitimer zijn markante uiterlijk. De buitenste schaal kan met de draairing worden versteld, terwijl de binnenste schaal blijft staan. Het draaien van de buitenste schaal ten opzichte van de binnenste verandert het horloge in een rekenliniaal. Zo kunt u een reeks wiskundige opgaven uitvoeren die nodig zijn voor de luchtvaart.

Met de Navitimer kunt u land- en zeemijlen in kilometers omrekenen en vice versa. Het berekenen van de snelheid per uur of de stijg- en daalratio is eveneens mogelijk. Als de snelheid en de tijd bekend zijn, dan helpt de Navitimer bij het bepalen van de afgelegde afstand. U kunt ook het brandstofverbruik berekenen. Op de website van Breitling vindt u een gebruikershandleiding met voorbeelden van alle mogelijkheden die het horloge biedt.

Met trots wijst de fabrikant erop dat het manufactuurkaliber Breitling 01 de klassieke Navitimer aandrijft. Het automatische uurwerk beleefde zijn première in 2009. Het tikt met 28 800 halve omwentelingen per uur (a/h), bezit 47 lagerstenen en heeft een aanzienlijke gangreserve van minstens 70 uur. De B01 stopt tijden tot een vierde van een seconde nauwkeurig. De Cosmonaute, met een 24-uursschaal, maakt gebruik van de B02, in de GMT tikt de B04. In beide gevallen gaat het om manufactuurkalibers met 28 800 a/h en een gangreserve van 70 uur.

Vroeger werd de Navitimer meestal van uurwerken van ETA voorzien. Dat hoeft geen nadeel te zijn, want het gaat hier om betrouwbare Zwitserse kalibers, waarvan elke professionele horlogemaker het onderhoud en de reparatie zou moeten beheersen. In een heel enkel geval vindt u zelfs nog een Navitimer met een quartzuurwerk en een extra digitale tijdweergave. Daarmee wilde Breitling op de concurrentie van quartzhorloges uit het Verre Oosten reageren. Tegenwoordig is dit model een curiositeit.

Welke alternatieven biedt de markt voor luxe horloges voor een Breitling Navitimer? Meerdere, want aan hoogwaardige pilotenhorloges is geen gebrek. Te denken valt aan de Fortis Flieger of de IWC Pilot Chronograph. Een concurrent die heel dicht bij de Navitimer in de buurt komt, is de Sinn 903. Dat is geen toeval, omdat de Duitse fabrikant tijdens de quartzcrisis de licentie van Breitling kocht en een vrijwel identiek horloge bouwde. De Sinn is weliswaar niet het origineel, maar heeft zo zijn voordelen. Het horloge is tot 100 m (10 bar) waterbestendig, de Breitling Navitimer tot 30 m (3 bar). Een ongedragen Sinn 903 kunt u bovendien al voor ongeveer 2.500 euro kopen. Als uurwerk gebruikt de fabrikant de SW 500 van Sellita. Dit Zwitserse chronograafkaliber is op zijn beurt vrijwel identiek aan de beroemde Valjoux 7750.